เกร็ดภาษาหนังสือไทย เล่ม 1 มิใช่ตำราภาษาไทย แต่เป็นสมุดบันทึกเล่าเรื่องเกร็ด ๆ เกี่ยวกับภาษาไทยทั้งอดีตและปัจจุบัน กล่าวถึงที่มา ตลอดจนความหมายของสำนวนโวหารและถ้อยคำต่าง ๆ รวมทั้งนิยาย นิทาน อันมีเรื่องเกี่ยวกับเรื่องนั้น ๆ เกร็ดภาษาหนังสือไทยไม่ได้กล่าวถึงเฉพาะภาษาไทย แต่มีเรื่องประวัติศาสตร์ โบราณคดี วรรณคดีแทรกอยู่ทั่วไปจนกล่าวได้ว่าเป็นสารคดีหลากรสเล่มหนึ่ง